Het was een bijzondere vrouwenochtend. Een groepje Urker vrouwen had een aantal vrouwen uit het AZC in Luttelgeest uitgenodigd voor een ochtendje Urk. Tijdens de wandeling kwamen ze bij het vissersmonument. Toen Jacoline de betekenis had uitgelegd, waren ze diep onder de indruk. ‘Zoveel mannen?’ Een Eritrese vrouw ging tegen het beeld van de vissersvrouw zitten en begon erbarmelijk te huilen. Zo intens als wij het meestal niet durven. Ze schreeuwde, sloeg op grond en balde haar vuisten naar de zee. Haar eigen verdriet was op deze gedenkplaats weer aangewakkerd. Een week eerder was op de Middellandse Zee een schip met 700 mensen gekapseisd. Vijfhonderd van de opvarenden, overwegend Eritreeërs, vonden de dood. Onder hen waren vier familieleden van onze rouwende zuster. Voor ons is het amper nog nieuws. Maar de hele Eritrese gemeenschap rouwt. Iedereen heeft wel een familielid, vriend of plaatsgenoot verloren.
Jacoline Bakker is als een moeder voor de Eritreeërs. Ze rouwt met hen mee. Verschillende keren spraken we met elkaar over hoe we vorm zouden kunnen geven aan ons meeleven met de Eritrese gemeenschap. Je kunt dit toch niet zomaar voorbij laten gaan, alsof er niets is gebeurd? De verdrinkingsdood van vijfhonderd mensen moet ons toch beroeren? We vonden een gelegenheid. Tijdens het 30-dagen-gebed (bidden voor moslims tijdens de ramadan) was er volgens het rooster afgelopen zondag aandacht voor Eritrea. Zouden we op deze avond bijzondere aandacht kunnen geven aan de scheepsramp? De mensen uit de Eritrese gemeenschap die we benaderden reageerden positief. Zo zaten we zondagavond met 12 Eritreeërs en 14 Urkers bij elkaar. Jacoline had de leiding. ‘Als jullie verdriet hebben, hebben ook wij verdriet’, is haar openingszin. We lezen verschillende Bijbelgedeelten. Psalm 22 vers 2 en 3: ‘Mijn God, mijn God, waarom hebt U mij verlaten, bent U ver van mijn verlossing, van de woorden van mijn jammerklacht?’ En we lezen verzen uit psalm 34. Vers 19 lezen we twee keer: ‘De Heere is nabij de gebrokenen van hart, Hij verlost de verbrijzelden van geest.’ We lezen de gedeelten in het Eritrees en het Nederlands. We huilen, bidden en zingen.
Afgelopen week kwam de mensenrechtencommissie van de Verenigde Naties met een rapport over de situatie in Eritrea. Volgens de onderzoekers maakt de overheid zich schuldig aan ‘misdaden tegen de menselijkheid, waaronder marteling, moord, verdwijningen, gedwongen slavernij, verkrachting en vervolging’. Niet zo gek dat veel mensen het land proberen te ontvluchten. Maar de vrijheid is voor hen dan nog steeds ver weg. De vluchtroute gaat over Libië. Artsen Zonder Grenzen rapporteerde onlangs: ‘vrijwel alle migranten komen uit Libië met verhalen over mishandeling, verkrachting, uitbuiting, opsluiting en zelfs moord’. En dan volgt de Middellandse Zee. Een deel redt het om Europa te bereiken. Sommigen van hen leven onder ons. Nee, het zijn geen heiligen, soms zijn ze zelfs lastig en het kost heel veel moeite en geduld om iets van hun cultuur te begrijpen. Ben benieuwd wat er later over ons gerapporteerd gaat worden.
Krijn de Jong