‘Helden en schurken’, zo heet een kinderboekenwinkel in Amsterdam. Voor kinderen moet je de zaken wat overzichtelijk houden. Maar ja, ‘toen ik een kind was, dacht ik als een kind’. Ouder wordend, wordt alles wat minder duidelijk. Volwassen worden doet in veel opzichten zeer. Je moet telkens zaken herzien. Iedereen heeft zijn privé beeldenstormpjes. ‘Dat had ik nooit gedacht’ zeggen we dan. En nu, nu is er een ware culturele beeldenstorm opgestoken. Niets en niemand is meer heilig. Misschien krijgt de Bijbel wel gelijk: ‘allen zijn ze afgeweken’. Achter elkaar vallen de helden van hun sokkels. Verzetshelden, literaire helden, hulpverleningshelden, kunsthelden, filmhelden, politieke helden en ook zelfbenoemde geloofshelden. ‘House of Heroes’ heet een kerk op de Veluwe. Geen verstandige keus die naam. Een van de leidinggevenden staat op dit moment terecht voor jarenlang misbruik van een minderjarige stiefdochter. De leiding geeft het falen na een jarenlange doofpotcultuur zuinigjes toe. Tot op heden dus geen spoor van enige heldhaftigheid.

Urk is verbonden met de zee. En de zee heeft ook zijn helden. Die zeehelden liggen ons na aan het hart. We zijn met ze opgegroeid. En nu moeten ze het ook ontgelden. Dat pikken we niet. Helemaal ongelegen komt de discussie niet. Verkiezingstijd. Michiel Adriaans zoon kan op ons support blijven rekenen. Een goeie zaak om het verleden niet uit te vlakken. We staan op schouders. Het is wel zaak om niet in het verleden te blijven steken. Er is ook een heden. Daar leven wij in. Met als doel God te eren met onze woorden en onze daden. Het Grote Gebod als richtlijn. Dat is veel meer dan traditie, dat leeft, bruist en durft te lijden. Dat laatste komt in de buurt van held zijn. Zijn er eigenlijk nog zeehelden?

Misschien op ongedachte plaatsen. Gisteren kwam ik er nog een paar tegen. In Luttelgeest, op het AZC. Een Syrische vader. Met zijn vrouw, dochter en zoontje ging hij op de vlucht voor een bommenregen. De 14-jarige dochter is spastisch. Ze kan alleen liggen en met hulp zitten. De overvolle boot slaat lek op een rotspunt voor de kust van Griekenland. De vader met zijn dochter op zijn rug moet haar zwemmend en wadend in veiligheid brengen. Even later ontmoeten we een Irakese familie. Vader moeder en drie dochters. In Turkije proberen mensenhandelaren zijn 15-jarige dochter te overtuigen dat ze bij hen moet blijven. ‘We zullen goed voor je zorgen’. De vader moet vechten voor zijn dochter. Hij ziet de zee en weet dat de kans niet groot is, maar er is geen keus. Een derde zeeheld troffen we een jaar geleden in een ander dorp. Er heerste een bedrukte sfeer in het huis van de Eritrese familie. Later hoorden we waarom. Hun dochter van 14  had in de overvolle boot haar kleinere broertje op haar rug. Het laatste stuk moest wadend worden afgelegd. Ze kon haar broertje niet houden. Hij verdronk in de Middellandse Zee. Wat zou ik haar graag omhelzen, deze kleine, dappere, lijdende zeeheldin.

Krijn de Jong