‘Een koolmeesje kun je herkennen aan hun zwarte kopje en zwarte stropdas. Pimpelmeesjes hebben dit niet en hebben diepblauwe vleugels. Verder lijken ze inderdaad veel op elkaar, met hun gele borst.’ Dit leerde een vogelkenner mij onlangs toen ik tijdens een wandeling riep dat ik een pimpelmeesje zag. Het bleek een koolmeesje te zijn. Hieraan moet ik denken als ik vanuit mijn stoel in de kamer naar buiten kijk. Er zitten maar liefst vier vogeltjes op de vogelvoerhanger aan ons schuurtje: twee koolmeesjes en twee pimpelmeesjes. Vanmorgen hebben we deze hanger gemaakt met een groepje vrouwen uit het AZC. Onderweg naar het AZC regent het. Mirjam naast mij wijst omhoog: ‘Kijk, een regenboog, precies boven het AZC en het House of Joy. Wat mooi!’ Samen met de vrouwen drinken we eerst gezellig koffie met eigengebakken appelkruimeltaart. Mirjam, de creatieveling van onze groep vrijwilligers, heeft de spullen voor het knutselwerkje al klaargezet. Ik zie ijshoorntjes, vogelzaad, touw en een grote pot pindakaas. Een paar dagen geleden appte ze mij: ‘We gaan op de vrouwenmorgen iets voor vogels maken. Een mooie tekst daarbij is Mattheüs 6:26. Zou jij daar de bijbelstudie over willen doen?’ We lezen het gedeelte uit Mattheüs in het Nederlands, Farsi (Iran) en Turks. Vervolgens bespreken we het aan de hand van het tekstgedeelte. Jezus geeft, zittend op de berghelling, onderwijs aan Zijn discipelen en een grote groep mensen. Over bidden en vasten. Maar ook over hoe we om moeten gaan met bezorgdheid. Als ik bij vers 26 gekomen ben, zwaai ik met mijn arm richting het raam en roep: ‘Kijk’ – alle vrouwen strekken hun hals en proberen naar buiten te kijken – ‘naar de vogels in de lucht: zij zaaien niet en maaien niet (…) uw hemelse Vader voedt ze evenwel; gaat u ze niet ver te […]
Oorlog Vreugde brengt samen, verdriet ook. Deze zondagavond is verdriet de reden om bij elkaar te komen. Met vierentwintig man zitten we samen op de zolder van galerie Geert Weerstand. Kinderen, vrouwen en mannen. Zestien Koerden en acht Urkers. Drie van de Koerdische families komen uit Urk. Een familie is uit Emmeloord gekomen. Ze willen er graag bij zijn. Het is de tweede zondag van de maand. Die avond komen we al enkele jaren bij elkaar om voor de vluchtelingen te bidden. Er is een appje rondgestuurd met het bericht dat we ons vanavond speciaal zullen richten op de oorlog die uitgebroken is in Noordoost Syrië. Op een of andere manier voelt deze oorlog heel dicht bij. Verschillende families op Urk hebben in het oorlogsgebied naaste familie wonen. En afgezien daarvan, het gaat om hun volk, de Koerden. De Koerden zijn de grootste bevolkingsgroep die geen eigen land heeft. Het is een volk met een tragische geschiedenis. Ruim vijfendertig miljoen mensen met een eigen taal en een oeroude cultuur, maar geen eigen land. Ze wonen hoofdzakelijk in Turkije, Iran, Irak en Syrië. In de meeste van die landen worden ze behandeld als tweederangs burgers. Soms mogen ze hun eigen taal niet eens spreken. Alleen in Irak hebben ze een zekere mate van autonomie kunnen bereiken. In Noord Irak ligt Koerdistan. Ze hebben een eigen parlement en een eigen leger, de peshmerga. Maar bijna niemand heeft het land erkend. Alleen Israël. Anderhalf miljoen Koerden leven buiten het Midden Oosten, in de diaspora, waarvan I miljoen in Europa. De grootste groep daarvan woont in Duitsland. Voor we gaan bidden lezen we eerst uit de Bijbel. Er zijn verschillende jongeren die kunnen vertalen. We lezen psalm I42 in drie talen. Arabisch, Koerdisch en Nederlands. De psalm is een gebed om hulp. ‘Met mijn […]
Orthodox We rijden ergens in de Achterhoek op een smalle tweebaansweg. Volgens de tomtom moeten we er af, maar voor we er erg in hebben zijn we de afslag voorbij. Een scherpe bocht had ons op een parallelweg moet brengen. Het wordt ons niet eenvoudig gemaakt om het doel te bereiken. Onlogisch is dat niet, want we zijn op weg naar een klooster en dat hoort natuurlijk een beetje verborgen te liggen. Niet veel later zien we het gebouw liggen. Wat een prachtige omgeving en vooral, wat een rust. Het valt gewoon op je. Het zonnetje helpt erbij. De voordeur is niet de aangewezen route. Net als op Urk gaan we achterom. Met een groepje vrijwilligers van de stichting ‘Ik was een vreemdeling’ brengen we vandaag een bezoek aan een Koptisch klooster. De kaart van kerkelijk Nederland is de laatste halve eeuw drastisch veranderd. Voor die tijd had je katholieken, protestanten en nog wat restverschijnselen. Nu heb je naast de protestanten en katholieken een grote evangelische beweging en een omvangrijke Orthodoxe kerk. Onder die laatste groep vallen onder andere de Syrisch Orthodoxen, de Eritrees Orthodoxen en de Koptisch Orthodoxen. Kopten komen uit Egypte. De Koptische gemeenschap telt in ons land ongeveer 10000 leden. Ze hebben verschillende kerken over Nederland verspreid en sinds 2015 is er ook een Koptisch klooster. Het ligt in Lievelde even voorbij Doetinchem. We worden vriendelijk ontvangen. De monnik waarmee ik telefonisch contact heb gehad, heeft de hulp ingeroepen van Sara, een scholiere die bij de gemeenschap hoort. ‘Ik kom hier altijd om te bidden.’ Zij zal ons deze dag verder begeleiden. De monnik blijft in de buurt om moeilijke vragen te beantwoorden. We krijgen een heldere en leerzame presentatie over de geschiedenis en de geloofsinhoud van de Koptische kerk. Daarna volgt een rondleiding door het klooster. […]
We zijn op een kleine nederzetting in het Engelse graafschap Kent. De derde generatie van een zendingsfamilie woont er. Engeland heeft een bijzonder rijke zendingsgeschiedenis. De huidige hoofdbewoners werkten vele jaren in India. Het echtpaar is zeventig plus maar nog vol ijver. Het bloed kruipt… Ze hebben nu onder andere een minderjarige asielzoeker uit Egypte in huis. De UK heeft een soort pleegzorgsysteem voor minderjarige vluchtelingen. Eerder verleenden ze onderdak aan een jongen uit Irak en een jongen uit Iran. Die zijn inmiddels meerderjarig geworden. Bij hun vertrek is voor elk een appelboom in de tuin geplant. Symbool voor het feit dat ze nu een plekje hebben en kunnen wortelen. Het terrein rond de vier woningen is ruim. Het is meer een klein park dan een tuin. Er staan verschillende vruchtbomen. De zon schijnt overdadig. Even een pruim plukken. Een warme vrucht zo van de boom geplukt blijft een heerlijke sensatie. Een oude schuur op het terrein is onlangs verbouwd tot koffiebranderij. Je kunt er ook koffie proeven. Alle tafeltjes buiten zijn bezet. Het is een levendige boel. We zien veel honden en veel tattoos. We maken een praatje met de initiatiefnemer. ‘Wat voor doel heb je voor ogen met de koffiebranderij?’ Hij vertelt over de handel van zijn zoon. Die koopt koffiebonen in bij arme boeren in Myanmar, Thailand en Laos. Die bonen worden hier gebrand en over Engeland gedistribueerd. Hij koopt niet van plantages, alleen van arme boeren die in het oerwoud wonen. Het doel is, ‘het creëren van meer welvaart’ voor deze groep. ‘Meer welvaart’?, dat klinkt wel erg optimistisch. Alsof er al welvaart is. Om precies te zijn, het gaat erom dat ze genoeg verdienen om voor hun gezin te kunnen zorgen, zodat ze hun kinderen niet meer hoeven af te staan voor prostitutie. Reizen en […]
Engelandvaarders ‘Als we eerst Antwerpen maar voorbij zijn’. We zijn op weg naar Engeland. Twee kleinkinderen van 9 en 12 jaar moeten weer terug naar hun ouders. De ring Antwerpen valt mee. Maar even verderop, bij Lokeren, belanden we in een taaie file. Geen paniek, we hebben twee uur reserve ingepland, want je weet maar nooit. Inderdaad. De file komt tot stilstand. Boeiend om te zien. Na een kwartiertje komen alle mensen uit hun cocon en ontstaat er een kleine snelweggemeenschap. Onze buurman bestuurt een enorme vrachtwagen. Het nummerbord duidt op Spanje. Maar de chauffeur is een Roemeen. Hij is een bijzonder vriendelijke man. Hij is tevreden met zijn werk. Hij kan goed voor zijn vrouw in Roemenië zorgen. Ze hebben een dochter, die in Italië woont. Op micro niveau krijgen we hier te zien welke ontwikkelingen zich in Europa voltrekken. Graag had ik nog even verder gepraat, maar opeens komt er beweging. Iedereen duikt snel weer in zijn eigen kleine wereld. Het tweede deel van de reis gaat veel minder ontspannen. We zijn door onze reservetijd heen. Maar misschien redden we het nog net. Ik ga hard rijden, soms te hard. Het wordt minutenwerk. In de verte zien we de boot nog liggen. Maar als we de eerste douane voorbij zijn gaan de trossen los. Te laat. Dat wordt twee uur wachten. De spanning zit nog behoorlijk in mijn lijf. Gelukkig hebben we drie verse kranten bij ons. Eerst maar even de Volkskrant. Op de voorpagina staat een grote kleurenfoto van een rubberboot volgepropt met mensen. ‘Tussen Calais en Dover’, staat er met vette letters boven. ‘Nu de Franse wegen en havens strenger worden bewaakt kiezen vluchtelingen voor de zeeroute’. Mensensmokkelaars zien het helemaal zitten. Er worden bedragen tot 15 duizend euro betaald. Of de mensen levend aankomen is […]
Mijn oog valt op het spandoek aan het hek van het kerkje: Kerk is open. Verrast zie ik dat de deur inderdaad uitnodigend openstaat. Normaal is het Kerkje aan de Zee nooit zomaar doordeweeks open. ‘Zullen we naar binnen gaan?’, ik kijk de vrouwen achter mij vragend aan. Het is woensdagmorgen, we zijn op stap met een groep Iraanse vrouwen. Vanochtend vroeg hebben we hen met zes auto’s opgehaald bij het Asielzoekerscentrum. Normaal gesproken, zouden we ‘vrouwenmorgen’ gehad hebben in het House of Joy – een soort unit van Stichting Gave vlak in de buurt van het AZC – maar omdat het nu de laatste keer is voor de vakantie, hebben we een uitje naar Urk. We beginnen in het inloopcentrum van het Leger des Heils. Hier worden we gastvrij ontvangen met koffie met eigengemaakte taart erbij. Achter uit mijn auto pak ik een doos met zangbundels. Want deze vrouwen houden van zingen. Ze hoeven een lied maar één keer te horen, of ze zingen ’t al mee. Ineke pakt haar gitaar en zet in: ’Dit is de dag (…)’ We zingen de liederen in het Nederlands, daarna in het Engels en Farsi. Na samen gebeden te hebben, gaan we op stap. We zijn vlakbij de haven en lopen naar de Orka – een kunstwerk van polyester – waarvan sommigen zeggen dat de naam ‘Urk’ afgeleid is. Een pracht plek voor een groepsfoto, vinden de dames. Juist op het moment dat we allen in de houding staan, begint de orka te spuiten; grote hilariteit en een unieke foto. Ook de vuurtoren trekt de nodige aandacht. Het valt niet mee om de groep weer mee te krijgen. Alles is ‘zo mooi.’ We lijken wel een groep kinderen die voor het eerst op schoolreisje is. Bij het Kerkje aan de Zee gaan […]
Twee bijzonder feesten op één dag. En een dag ervoor was het al begonnen. Afgelopen vrijdag toog ik samen met T naar Duitsland. Net over de grens, maar toch helemaal Duits. In Bad Bentheim werden we op het kasteel verwacht. Nee, niet door de graaf van Bentheim, die daar in het torengebouw woont. We werden verwacht door een Duitse ambtenaar van de burgerlijke stand. Een deel van het kasteel is tegenwoordig in gebruikt als trouwlocatie. De trouwambtenaar had het aanstaand echtpaar aangeraden ‘ein Redner mit zu nehmen’. Zonder een echte toespraak zou de huwelijksplechtigheid erg kort en formeel blijven en dat past natuurlijk niet bij zo’n feestelijke gebeurtenis. De omgeving werkt in elke geval mee. Een Hoogteburcht, een kasteel op een berg, omgeven door prachtige natuur. Een kasteel vol geschiedenis, ook Nederlandse geschiedenis. Die Nederlandse geschiedenis gaat terug naar koningin Emma. Haar zuster Pauline was getrouwd met de graaf van Bentheim. Emma was getrouwd met koning Willem III, bijgenaamd ‘koning gorilla’. Geen gezellige jongen dus. Voor Emma was het een gelukkige omstandigheid dat ze familie in de buurt had. Het kasteel van Bentheim werd een uitwijkplaats voor de koningin-regentes en haar dochtertje Wilhelmina. Verrast was ik wel dat ik door dominee Emaus en zijn aanstaande echtgenote gevraagd werd om een toespraak te houden. Niet dat we helemaal vreemden waren. We hadden al eens samen een visje gegeten en Elbert, de zoon van de dominee, is getrouwd met een familielid van me. Ook hebben we beiden wortels in Ouddorp. Wonderlijk altijd bij een bruiloft, behalve dat er twee mensen samen komen, komen er ook twee families nader tot elkaar. Van mij werd verwacht dat ik wat warme, samenbindende woorden zou spreken. Zaterdag werd het feest voortgezet op Urk. Natuurlijk eerst in de kerk. Wat zijn we zonder de zegen van de […]
Iedereen aan tafel is even stil. Bart buigt zijn hoofd en bidt stil voor de maaltijd. Als hij klaar is, stoot Charles Paundedi mij aan: ‘Waarom bidt Bart nog een keer?’ Het is vrijdag. We lunchen samen met Charles Paundedi en Clement Gopanikufa van Timotheos Foundation Malawi. Zij zijn voor twee weken op bezoek in Nederland. Nog nooit eerder zijn ze buiten Afrika geweest. Alles hier maakt veel indruk op hen. Dit merken we aan hun vragen, waarmee ze ons regelmatig aan het denken zetten. Zo ook de vraag over Bart, die wat later aan tafel kwam. ‘In Malawi bidden we één keer voor de maaltijd. Als er gasten later aanschuiven, hoeven ze niet meer te bidden, want voor het eten is immers al om een zegen gevraagd,’ licht Charles toe. De week waarin onze gasten aankomen, is het koud en guur voor de tijd van het jaar. ’s Avonds zetten ze de verwarming – ‘mooi!’ – op 23 graden en van verschillende kanten krijgen ze extra kleren; een warme trui, een winterjas. ‘Wanneer moeten wij eigenlijk slapen?’ vraagt Charles. ‘Het blijft hier zo lang licht.’ Ja, inderdaad, ik herinner mij ons bezoek aan Malawi; daar wordt het ’s middags om vijf uur donker. Vaak lagen we rond half negen al op bed, want de volgende dag moesten we weer vroeg op. Rond half zes begint de werkdag in Malawi. Maar hier wacht ’s avonds nog een volle zaal op een presentatie van de beide mannen. Op Urk kijken ze wantrouwend naar de vele muggen. ‘Hier zijn toch geen malariamuggen, hè?’ klinkt het. Ze worden gerustgesteld: ‘Het zijn maar gewone eendagsvliegen, die deze ene dag op Urk door willen brengen.’ Het raakt Charles diep als hij hoort dat wij hier mais verbouwen als voedsel voor de dieren: ‘In Malawi is […]
